Ad Familiares 14.3

Geschreven te Dyrrachium, 29 november in het jaar 58
Lieve Terentia, kleine Tullia en Marcus,
Schuldgevoel
Ik heb van Aristocritus drie brieven ontvangen, die ik door mijn tranen bijna vernietigd heb. Ik ga namelijk dood van verdriet, lieve Terentia, en mijn ellende martelt mij niet meer dan die van jou en jullie. Ik ben echter hierin ongelukkiger dan jij, die zeer ongelukkig bent, dat de ramp zelf gemeenschappelijk is van elk van ons beiden, maar de schuld van mijzelf is. Mijn taak was het om ofwel door het gezantschap het gevaar te vermijden ofwel door oplettendheid en gewapende groepen weerstand te bieden ofwel dapper te sneuvelen. Er was niets ongelukkiger, schandelijker, onwaardiger voor mij dan dit. Daarom zal ik niet alleen doodgaan van verdriet, maar ook van schaamte. Ik schaam mij namelijk dat ik mijn beste vrouw, mijn liefste kinderen geen moed en oplettendheid heb betoond. Want dag en nacht beweegt zich voor mij voor mijn ogen jullie rouw en verdriet en de zwakte van jouw gezondheid. Er is echter een zeer geringe hoop op redding zichtbaar. Vijanden zijn er velen, afgunstig bijna allen. Mij verbannen was moeilijk, mij buiten houden is gemakkelijk. Maar toch, zolang als jullie in hoop zullen zijn, zal ik niet opgeven, opdat niet alles door mijn schuld te gronde schijnt te zijn gegaan.
We blijven ijveren voor de terugkeer
Wat betreft je bezorgdheid over mijn veiligheid, dat is nu zeer eenvoudig voor mij, van wie zelfs mijn vijanden willen dat ik in [die] zo grote ellende in leven blijf. Toch zal ik doen wat jij voorschrijft. De vrienden aan wie je dat wilde heb ik dank betuigd en die brieven heb ik aan Dexippus gegeven en ik heb geschreven dat ik door jou op de hoogte ben gebracht over hun dienstvaardigheid. Dat onze Piso van een wonderbaarlijke toewijding en dienstvaardigheid is jegens ons/mij , dat zie ik én zelf én dat verklaart iedereen. Mogen de goden ervoor zorgen dat het mij vergund is terwijl ik aanwezig ben tegelijk met jou en met onze kinderen van een dergelijke schoonzoon te genieten! Nu is de overgebleven hoop in de nieuwe volkstribunen en vooral de eerste dagen. Want als de nieuwigheid eraf is, is het gedaan. Daarom stuur ik direct Aristocritus naar je toe, opdat je mij direct het begin van de dingen en een verslag van de hele situatie kunt schrijven; trouwens, Dexippus heb ik ook bevolen dat hij direct snel terugkeert, en ik heb mijn broer geschreven om veelvuldig koeriers te zenden. Want ik ben om die reden op dit moment in Dyrrachium, opdat ik zo snel mogelijk hoor wat er gebeurt, en ik ben in veiligheid; deze stad is namelijk altijd door mij verdedigd. Wanneer zal worden gezegd dat mijn vijanden eraan komen, dan zal ik naar Epirus gaan.
Jij kunt beter in Rome blijven
Wat betreft het feit dat je schrijft dat je, als ik zou willen , naar mij toe zult komen, ik in ieder geval, daar ik weet dat een groot deel van die last door jou gedragen wordt, wil liever dat je daar bent. Als jullie voor elkaar krijgen waar jullie mee bezig zijn, dan past het dat ik naar jullie kom; maar als – maar het is helemaal niet nodig de rest op te schrijven. Op grond van je eerste of op zijn laatst je tweede brief zullen wij kunnen besluiten, wat wij moeten doen. Ik zou willen dat jij slechts aan mij alles zeer zorgvuldig beschrijft. Trouwens, ik moet nu meer naar de feiten dan naar een brief uitkijken.
Zorg ervoor dat je gezond bent en wees hiervan overtuigd, dat er voor mij niets dierbaarders is dan jij noch ooit geweest is. Gegroet, mijn Terentia; jou meen ik te zien en daarom word ik verlamd door tranen.
Gegroet.
29 november