Tekst 4.10: de horatiis et curiatiis

Vertaling tekst 4.10: Over de Horatiërs en de Curiatiërs

Spanning
De Romeinen en de Albanen waren aan beide zijden gaan zitten voor het kamp en spoorden hun soldaten aan. Er werd een teken gegeven en de jongemannen gingen met getrokken wapens vooruit. Tijdens de eerste confrontatie kletterden de wapens, schitterden de zwaarden, overviel een zeer grote rilling de toeschouwers. Geen stem, geen ademhaling werd gehoord. Men twijfelde: ‘Welk volk zal overwinnen? Welk volk zal overwonnen worden?’

De strijd al snel beslist?
Dan vielen twee Romeinen de een boven de andere dood neer. Het Albaanse leger juichte van vreugde. Alle hoop had de Romeinse legioenen al verlaten. Want de drie Curiatiërs waren wel gewond, maar ze waren gaan staan rond de enige overlevende Horatiër. Toevallig was die ongedeerd. Omdat hij alleen niet opgewassen was tegen de drie, maar sterker was dan elk afzonderlijk deed hij, als het ware bang, alsof hij vluchtte. Hij was al een eindje gevlucht en de Curiatiërs volgden hem met grote tussenafstanden. Eén van hen was niet ver verwijderd. Toen keerde de Horatiër plotseling met grote snelheid naar hem terug. Terwijl het Albaanse leger de tweede en de derde aanspoorde, had de Horatiër al één vijand gedood en trok als overwinnaar naar het tweede gevecht.

De strijd beslecht
De Romeinen, die nu door hoop op een overwinning al blij waren, hielpen met geschreeuw hun soldaat. En voordat de derde, die niet ver verwijderd was, zijn broer kon helpen, doodde de Horatiër gemakkelijk de tweede Curiatiër. Er was nu aan elke kant één over. De Horatiër had een ongedeerd lichaam en zeer veel moed; de overblijvende Curiatiër echter, voor wie geen hoop meer was, sleepte zijn vermoeid lichaam moeizaam voort. Plotseling riep de Romein uitgelaten uit: ‘Zo zullen de Romeinen in de toekomst het bevel voeren over de Albanen,’ en met één slag van zijn zwaard maakte hij de Albaan, die zijn wapens nauwelijks meer kon opheffen, af.