Hoofdstuk 18, vertaling 2: Een Bataafse vrouw

Vaeleda was een Bataafse vrouw geweest. Zij was verbonden met een volgroeid Romeins huwelijk. De gelukkigen (gelukkig) waren aan het wonen in een luxueus villa. De echtgenoot zeer bezig met de zaken, was vaak afwezig. Vaeleda zij werd alleen thuis achtergelaten.
Op een dag bezochten de zussen Vaeleda. Nadat zij met een groot blijdschap door haar werden ontvangen, keken zij rond met veel bewondering. Vaeleda was blij aan ze de badkamer te laten zien, waar zij elke dag gewend was zich te wassen.
Ganna, de zus met de kleinere leeftijd, was de kostbare zaken aan het prijzen. “O Vaeleda” zei zij, “Het geluk begunstigd je! In een villa vol van rijkdommen kan jij het leven, het aan veel beschaafder doen dan wij.” Albruna echter, de grotere zus, kon het nauwelijks geloven dat het aangename leven beter was geweest en zei: “O Vaeleda”, “Ben jij echt gelukkig?”
“Wie kan hier ongelukkig zijn” antwoordde Vaeleda.” Eerder heb ik in een arm hut gewoond, op dit moment in het mooiste villa, en, ik word niet ooit, met koude gekweld. Tenslotte ontbreekt niets voor mij.”
“Word jij goed verzorgd door de echtgenoot?” vroeg de zus. “Ik geloof dat voor de Romeinen de gewoonte niet is, de vrouwen aan zich gehoorzaamd (gelijk) te menen.”
Vaeleda: “ De echtgenoot verzorgd mij goed. Ik word met geen enkel zwaar werk vastgehouden, want door de echtgenoot wordt op zich genomen met al dergelijk plicht. Die is inderdaad een heer des huizes. Aan hem moet ik gehoorzamen. “Deze luxe heeft je zacht gemaakt,” bevestigde Albruna. Wij weliswaar, de Bataafse vrouwen, moeten altijd werken, maar wij worden (ook) door onze mannen verzorgd en gehoord. Niets wordt besloten voordat de vrouwen hun mening hebben gegeven.”Vervolgens Vaeleda: “Hoewel jullie worden vereerd, door jullie echtgenoten, ik geef de voorkeur aan deze makkelijkere leven.”
Toen was Albruna lange tijd aan het zwijgen. Want zij was het ernstig aan het opnemen dat de dierbare zus de welstand liever wilde hebben dan de vrijheid.